Ernest Akobuor Debrah

Ɛfi Wikipedia
Hon.
Ernest Akobuor Debrah
29th Minister for Food and Agriculture (Ghana)
Bere
Ɔgyefoɔ 2005 – Ɔpɛpɔn 2009
ƆmanpanyinJohn Kufuor
OdikanfoMajor Courage Quashigah
AnanmusiniKwesi Ahwoi
Member of Parliament for Tano North
Member of Parliament
for Tano North
Bere
Ɔpɛpɔn 7, 2009 – Ɔpɛpɔn 6, 2013
ƆmanpanyinJohn Atta Mills
John Mahama
AnanmusiniFreda Prempeh
Member of Parliament for Tano North
Bere
Ɔpɛpɔn 7, 2005 – Ɔpɛpɔn 6, 2009
ƆmanpanyinJohn Kufuor
OdikanfoJoe Donkor
Ne ho asɛm
Awo bereNhwɛsoɔ:Awoda
Owu bereApril 6, 2016(2016-04-06) (aged 68)[1]
Accra, Ghana
Resting placeTanoso a ɛbɛn Sunyani
Ne manGhanaianGhana 
AmanyɔkuoNew Patriotic Party
Mma5
Sukuu a w'akɔKwame Nkrumah University of Science and Technology
N'adwumaEconomist/Banker

Ernest Akobuor Debrah (3 Ɔbɛnem 1947 – 6 Ɔpɛpɔn 2016)[1] yɛ Ghana amanyɔfoɔ.

Mfitiase asetra ne nwomasua[sesa]

Wɔwoo Ernest Kwaku Akobour Debrah wɔ Ɔbɛnem da a ɛtɔ so mmiɛnsa, afe apem ahankron aduɔson nson, na ne papa James Emmanuel Debrah ne Elizabeth Akosua Kontoh Debrah. Ná ɔyɛ mma dumien a n’awofo woo wɔn no mu nea ɔto so abiɛsa. Ɔfiri Tanoso a ɛwɔ Brong Ahafo Mantam mu wɔ Ghana.[2] Bere a Ernest Debrah ne mfitiaseɛ ne ntoaso sukuu wɔ Sunyani Ntoaso Sukuu ne Ghana Ɔman Kɔlege akyi no, ɔwiee Kwame Nkrumah Suapɔn a ɛhwɛ Nyansahu ne Mfiridwuma so wɔ afe 1972 mu a ɔnyaa Bachelor of Science abodin krataa wɔ Asase Sikasɛm mu.[2] Afei ɔkɔɔ so nyaa Master of Business Administration abodin krataa wɔ adwumayɛ mu wɔ Strathclyde Sukuupɔn, Glasgow wɔ afe 1995 mu.[3]

Adwuma[sesa]

Debrah yɛ sikasɛm ho ɔbenfo wɔ n’adwuma mu.[2] Ɔayɛ adwuma sɛ Retain Banking Unit no sohwɛfoɔ panin wɔ Société Générale - Social Security Bank a akyiri yi wɔbɛfrɛɛ no ​​Societe Generale Ghana Limited adwumayɛbea ti.[2]

Amanyɔsɛm[sesa]

Na Debrah yɛ Mmarahyɛbadwani ma Tano North mantam no wɔ mmarahyɛ bagua a ɛtɔ so nnan ne 5 wɔ Ghana man a ɛtɔ so nnan no mu. Na ɔyɛ Aduane ne Kuadwuma ho Ɔsoafoɔ (Ɔpɛpɔn 2005 kɔsi Ɔpɛpɔn 2009), na wadi kan ayɛ Ɔmantam Ɔsoafoɔ ama Brong-Ahafo na afei Ɔmantam Ɔsoafoɔ a ɔhwɛ Atifi Mantam so firi Ɔpɛpɔn 2001 kɔsi Ɔpɛpɔn 2004. Wɔpaw no sɛ Mmarahyɛ Bagua no muni firii Tano Atifi fam wɔ December 2004. Wɔmaa no abasobɔdeɛ wɔ afe 2009 mu wɔ Akuafoɔ Da afahyɛ no mu.[4]

Abatow ahorow[sesa]

Wɔdii kan paw Debrah sɛ mmarahyɛbadwani maa Tano North mantam no wɔ afe 2004 Ghana amansan abatoɔ no mu. Wɔde abatow 15,868 na ɛpaw no wɔ abatow a ɛfata a wɔtow nyinaa mu 26,983 mu. Eyi ne abatow a ɛfata a wɔtow nyinaa mu 58.80% yɛ pɛ. Wɔpaw no sen Charles Appiagyei a ofi National Democratic Congress, Nyamekye Florence a ofi Democratic People’s Party, Daniel Dabie Boateng a ofi People’s National Convention ne Nana Ampabeng Daniel K Kyeremeh a ofi Convention People’s Party. Eyinom nyaa abatow 10,253, abatow 485, abatow 210 ne abatow 167 wɔ abatow a ɛfata a wɔtow no nyinaa mu. Eyinom ne 38.00%, 1.80%, 0.80% ne 0.60% yɛ pɛ wɔ abatow a ɛfata a wɔtow wɔ saa abatow no mu nyinaa mu. Debrah dii nkonim wɔ New Patriotic Party no tekiti so. [5]

Na ne mansin no yɛ amansin 14 a ɛwɔ amansin 24 a New Patriotic Party dii nkonim wɔ Brong Ahafo mantam mu wɔ saa abatow no mu no fa. Sɛ yɛka ne nyinaa bom a, New Patriotic Party no nyaa dodoɔ no ara a ɛyɛ mmarahyɛ bagua ananmusifoɔ 128 wɔ mmarahyɛ bagua nkongua 230 a ɛwɔ mmarahyɛ bagua a ɛtɔ so nnan a ɛwɔ Ghana man a ɛtɔ so nnan no mu.[6] [7]

Wɔsan paw Debrah sɛ mmarahyɛ baguani muni wɔ Tano North mantam mu wɔ afe 2008 Ghana amansan abatow no mu. Wɔde abatow 15,868 na ɛpaw no wɔ abatow a ɛfata a wɔtow nyinaa mu 26983 mu. Eyi ne abatow a ɛfata a wɔtow nyinaa mu 58.80% yɛ pɛ. Wɔpaw no sen Opoku Atuahene a ofi National Democratic Congress, Alhassan Kabore a ofi Convention People’s Party, George Owusu Yeboah a ofi People’s National Convention, Arkoh Ernest a ofi Democratic Freedom Party ne Amanfo Antwi a ofi Democratic People’s Party mu. Eyinom nyaa abatow 11,120, abatow 363, abatow 214, abatow 144 ne abatow 101 wɔ abatow a ɛfata a wɔtow no nyinaa mu. Eyinom ne 38.36%, 1.25% , 0.74%, 0.50% ne 0.35% yɛ pɛ wɔ abatow a ɛfata a wɔtow nyinaa mu. Wɔsan paw Debrah wɔ Ɔman Ho Dɔ Kuw Foforo no tekiti so.[8] [9]

Na ne mansin no yɛ mmarahyɛ bagua nkongua 16 no fa wɔ nkongua 24 a New Patriotic Party dii wɔ Brong Ahafo mantam mu wɔ saa abatow no mu.[10] Sɛ yɛka ne nyinaa bom a, New Patriotic Party no dii nkonim wɔ nnipa kakraa bi a wɔka bom yɛ mmarahyɛbadwa ananmusifo 107 wɔ nkongua 230 a ɛwɔ mmarahyɛ bagua a ɛto so 5 a ɛwɔ Ghana man a ɛto so 4 no mu.[7]

Ankorankoro asetra[sesa]

Ná Ernest Akobuor Debrah yɛ Kristoni na ɔwaree na ɔwɔ mma baanan.[2]

Owuo

Ɔwuiɛ wɔ yareɛ tiawa bi akyi Dwoda 6 Ayɛwohomumɔ 2016, wɔ ne tenabea.[11]

  1. Ernest Debrah, Former-Agric Minister Dies at 69, The Accra Report, 6 April 2016, retrieved 6 April 2016