Joseph Kofi Adda

Ɛfi Wikipedia
Wɔakyerɛw nsɛm yi wɔ Akuapem kasa mu

Joseph Kofi Kowe Adda (22 April 1956 – 14 October 2021) yɛ Ghana amanyɔni, a ɔyɛɛ mmrahyɛbaguani na ɔsan nso yɛ Ɔmanpanyin a ɔhwɛ wimhyɛn so wɔ New Patriotic Party aban mu wɔ Ɔmanpanyin Akufo-Addo ase kɔsii Ɔbɛnem 2021. Ná ɔyɛ Sikasɛm ho Ɔbenfo ne Adwumayɛ ho Ɔfotufo nso.

Mfitiase asetra ne nhomasua[sesa]

Wɔwoo Joseph Adda wɔ Navrongo, Kassena-Nankana Mantam ahenkuro a ɛwɔ Ghana Apuei Fam Mantam mu. Ɔnyaa ne ntoaso sukuu wɔ St. John’s School, Sekondi na onyaa Bachelor of Science abodin krataa wɔ amammuisɛm ne sikasɛm mu wɔ Indiana Wesleyan Sukuupɔn, Marion, Indiana, United States, a ɔkɔɔ mu wɔ 1979 ne 1982 ntam hɔ. Wɔ 1982 ne 1984 ntam no, na ɔwɔ Columbia Sukuupɔn, New York, faako a osuaa Master’s degree wɔ Amanaman Ntam Nsɛm mu, a na ne ho akokwaw wɔ Sikasɛm ne Sikakorabea. Ɔkɔɔ so nyaa adansedi krataa a ɛkyerɛ sɛ wawie sukuu wɔ Afrika Adesua mu wɔ sukuupɔn koro no ara mu. Wɔ 1989 mu no, onyaa adansedi krataa wɔ Franse kasa ne anibuei mu wɔ Sorbonne Sukuupɔn, Paris, France .

Adwuma a ɔyɛe mfiase[sesa]

Ná Joseph Adda yɛ Sikasɛm ho Ɔbenfo ne Adwumayɛ ho Ɔfotufo. Ɔyɛɛ adwuma sɛ Executive officer wɔ Ministry of Trade and Industry, Ghana wɔ afe 1979 mu. Wɔ 1983 ne 1984 ntam no, ɔyɛɛ adwuma sɛ Nhwehwɛmu Nhwehwɛmufo a ɔreyɛ adwuma wɔ Wiase Aguadi Asoɛe a Ɛto so Abiɛsa, New York, U.S.A. Wɔ mfe abien a edi hɔ no mu no, na ɔyɛ akontaabu sohwɛfo ne Adwumayɛ ho nteteefo wɔ Equitable Financial Service, Inc., a ɛwɔ New Jersey, U.S.A. Owura Adda nso ayɛ adwuma wɔ Essex Mantam Kɔlege, Newark, New Jersey, U.S.A. (1986 – 1988), Thomson McKinnon Securities Inc., New York (1989 – 1991) ne Deloitte ne Touche Consulting, (Afrika Atɔe Fam), Accra ( 1991 – 1994) na ɔkyerɛwee. Efi afe 1994 no, Joseph Adda ayɛ Omni Consulting International (Ghana) Ltd. no sohwɛfo Wɔ afe 1996 ne afe 2000 ntam no, ɔyɛɛ adwuma wɔ nnwuma ahodoɔ mu wɔ Ministry of Finance, Ghana.

Abatow a wɔyɛ[sesa]

Adda dii kan bɛyɛɛ mmrahyɛbaguani wɔ afe 2003 mu. Ɔdii nkonim wɔ by-election a wɔyɛ maa Navrongo Central constituency a ɛwɔ Upper East Region of Ghana no mu wɔ deɛ ɔdi tumi, John Achuliwor wuo akyi. Ɔkɔɔ so kuraa n'akongua so wɔ 2004 mmrahyɛbagua abatow no mu . Odii nkonim wɔ New Patriotic Party no tekiti so .[1] Na ne mansin no yɛ mmrahyɛbagua nkongua 2 no fa wɔ nkongua 13 a New Patriotic Party no dii wɔ saa abatow no mu maa Upper East Region no mu. New Patriotic Party no nyaa mmrahyɛbagua nkongua 128 wɔ nkongua 230 mu. Wɔde abatow 12,444 na ɛpaw no wɔ abatow a ɛfata a wɔtow nyinaa mu 31,657 mu. Eyi ne abatow a ɛfata a wɔtow nyinaa mu 39.3% yɛ pɛ. Wɔpaw no sen Gabriel Pwamang a ofi Peoples’ National Convention, Andema Emmanuel a ofi National Democratic Congress, Azantinlwo Anemana Jennifer Grace a ofi Convention People’s Party, Bagonia Grace a ofi Democratic People’s Party, Donald Amuah ne Achuliwor A. Otito Werseh a wɔn baanu nyinaa yɛ ahofadifo . Eyinom nyaa abatow 6,512, 6,201, 140, 83, 2,262 ne 4,015 wɔ abatow a ɛfata a wɔtow no nyinaa mu. Eyinom ne abatow a ɛfata a wɔtowee nyinaa mu 20.6%, 19.6%, 0.4%, 0.3%, 7.1% ne 12.7% yɛ pɛ.[2]

Amanyɔsɛm[sesa]

Ɔmampanyin John Kufuor paw Adda sɛ Ɔmanpanyin John Kufuor paw Ɔmanpanyin a ɔhwɛ Adwumayɛfo Nkɔso ne Adwumayɛ so wɔ afe 2005. Wɔ 28 April 2006 no, wɔde no kɔɔ aban mpanyimfo nsakrae mu kɔɔ dibea sɛ Ɔmanpanyin a ɔhwɛ Ahoɔden so . Akyiri yi, Ɔmampanyin Kuffuor de Felix Owusu-Adjapong sii n’ananmu sɛ Ahoɔden ho Ɔsoafo. Joe Adda kuraa n’akongua so bere a NPP dii nkogu wɔ amansan abatow mu wɔ afe 2008 mu no. Nanso ɔhweree atenaeɛ no wɔ afe 2012 abatoɔ no mu wɔ Mark Woyongo anim . Wɔ May 2017 mu no, Ɔmampanyin Nana Akufo-Addo bɔɔ Joseph Kofi Adda din sɛ asomfoɔ dunkron a wɔbɛhyehyɛ ne kabinet no fa . Wɔde asomfo 19 no din kɔmaa Ghana mmrahyɛbagua no na Aban no Kasafo, Rt. Hon. Ɔbenfo a ɔbenfo. Mike Ocquaye na ɔkyerɛwee . Sɛ́ Kabinet soafo no, na Joseph Kofi Adda ka ɔmampanyin no mu kuw no ho na ɔboaa gyinaesi dwumadi atitiriw wɔ ɔman no mu.

Ankorankoro asetra[sesa]

Ná Adda waree na ɔwɔ mma baanu. Ná ɔyɛ Kristoni.[3] Ná ɔyɛ Katolekni.

Owuo[sesa]

Adda wui Dwoda, 14 Ɔkɔtɔberɛ 2021 anɔpatutuutu wɔ Legon Ayaresabea a ɛwɔ Accra.

Abɔnten so nkitahodi ahorow[sesa]

Profile wɔ Ghana aban wɛbsaet no so

Nsɛm a wɔde gyinaa so[sesa]

  1. Elections 2004; Ghana's Parliamentary and Presidential Elections. Accra: Electoral Commission of Ghana; Friedrich Ebert Stiftung. 2005. p. 184.
  2. Elections 2004; Ghana's Parliamentary and Presidential Elections. Accra: Electoral Commission of Ghana; Friedrich Ebert Stiftung. 2005. p. 186.
  3. Ghana Parliamentary Register, 2004-2008. Ghana: The Office of Parliament. 2004. p. 83.