Jump to content

Torɔ

Ɛfi Wikipedia

Pinocchio, atoro ho sɛnkyerɛnne.

Atoro (anaa atoro, atosɛm, atosɛm ) yɛ atoro asɛm a wɔabɔ wɔn tirim sɛ wɔbɛdaadaa onipa foforo no. Atoro betumi adi atirimpɔw ahorow pii ho dwuma ne adwene mu dwumadi afoforo a egyina onipa a ɔde di dwuma no so. Mpɛn pii no, "atoro" wɔ ntease bɔne na egyina tebea no so no, ɔtorofo no bɛyɛ obi a ɔmanfo, mmara, anaa nyamesom bɛkasa atia, abu no animtiaa, abu no animtiaa, na wɔabɔ no animtiaa.

Hunu

[sesa]

Asɛmmisa a ɛne sɛ ebia wobetumi afa akwan a wɔmfa ano nka ho so ahu atosɛm a wotumi de ho to so no yɛ asɛm bi a wogye ho akyinnye.

Mfiri a wɔde hu atosɛm susuw nipadua mu nhyɛso a asɛmti bi gyina ano no sɛnea nneɛma pii kyerɛ bere a ɔreka nsɛm anaa ɔrebua nsɛmmisa no. Wɔde ahuruhuruw a ɛwɔ adwennwen ho nsɛnkyerɛnne mu di dwuma de da atoro adi. Wogye akyinnye kɛse wɔ sɛnea saa kwan yi yɛ pɛpɛɛpɛ no ho. Wɔ nsɛm a ɛho hia kɛse mu no, wɔada no adi sɛ ɔkwan yi a wɔde di dwuma no yɛ nnaadaa. Nanso, wɔda so ara de di dwuma wɔ nnwuma pii mu, titiriw sɛ ɔkwan a wɔfa so nya bɔneka anaasɛ wɔhwehwɛ adwuma mu. Wɔmfa ahotoso a enni nea efi mu ba a ɛwɔ ahinanan pii a ɛhyɛ nhwehwɛmu a ɛtete saa ase no ntom sɛ adanse wɔ asɛnnibea, na wɔ ɔkwan a ɛkɔ akyiri so no wobu ɔkwan a wɔfa so yɛ no sɛ ɛyɛ atoro nyansahu .

Nnansa yi nhwehwɛmu bi kyerɛe sɛ atosɛm a wɔboaboa ano gye bere tenten sen sɛ wɔbɛka nokware na enti wobetumi de bere a wɔde bua asɛmmisa bi no adi dwuma sɛ ɔkwan a wɔfa so hu atosɛm, Nanso, wɔada no adi nso sɛ mmuae a edi hɔ ntɛm ara betumi ayɛ adanse atosɛm bi a wɔadi kan ayɛ ho nhyehyɛe ho. Nyansahyɛ biako a wɔde ma de siesie ntawntawdi ne sɛ wɔbɛbɔ mmɔden ama asɛm no ho adwiriw wɔn na wɔanya mmuae no wɔ mfinimfini, ɛnyɛ ntɛm dodo, ɛnyɛ tenten dodo.

Wɔ mmoa afoforo mu

[sesa]

Wɔasi so dua sɛ mmoa a wɔnyɛ nnipa wɔ tumi a wɔde di atoro wɔ kasa ho nhwehwɛmu a wɔyɛe wɔ akraman akɛse ho mu . Wɔ asɛm bi mu no, bere a wobisaa gorilla Koko, sɛ hena na obuu tub bi no, ɔde ne nsa kyerɛɛ wɔn a wɔhwɛ no no mu biako so na afei ɔserewee.

Wohu atoro a wɔde nipadua kasa di dwuma, te sɛ nea wɔde daadaa obi wɔ ɔkwan a wɔfa so tow hyɛ wɔn so anaa nea wɔde bɛkɔ ho no, wɔ mmoa ahorow pii mu. Anomaa maame yɛ ne ho sɛ ɔwɔ ntaban a abubu de dan aboa bi a ɔkyere mmoa – a nnipa ka ho – adwene kɔ n’ankasa so sen nkesua a ɛwɔ ne berebuw mu, na ɛno akyi no anomaa maame no fa aboa a ɔkyere mmoa we no fi beae a ɔyɛ berebuw no. Eyi yɛ ade titiriw a ɛda nsow wɔ killdeer ahorow no ho.