Jump to content

Tiri mu dwie

Ɛfi Wikipedia
Wɔatwerɛ nsɛm wei ɛwɔ Asante kasa mu
Pediculus humanus capitis infestation
infectious disease, class of disease
subclass ofectoparasitism, lice infestation, Nyarewa Sesa
health specialtyinfectious diseases Sesa
symptoms and signsirritability Sesa
possible treatmenttreatment of human head lice Sesa
ICD-9-CM132.0 Sesa

Tiri mu dwie a wɔfrɛ no pediculosis capitis anaa head lice infestation yɛ yadeɛ a mmoa a yɛfrɛ wɔn dwie de ba. [1] Wɔba obi tiri nwi mu a ɛma ne tirimu keka no. Edwie yi nso ka antɔborɔ ahodoɔ a wɔdidi nipa honam mu no ho.[2] Ɔno deɛ, beaeɛ a ɔte ne nipa tiri ho. Sɛ mmoa yi ba obi tirim a bɛyɛ nnanwɔtwe nsia a ɛdi kan no deɛ, ɔrente biribiara. Akyire yi a wɔrewo ama wɔn ase adɔre, na wɔahyɛ aseɛ rekaka nipa no tiri ho. Sɛ wɔrekaka nipa no saa a, ɛma ne tiri ho keka no. Otiti nso a na ɔntumi nna. Ɛrekame ayɛ sɛ Abibiman mu nko ara na edwie wɔ. Europe ne Amereka deɛ, ebi nni hɔ.[3]

Deɛ Ɛde Ba[sesa]

Tiri mu dwie yɛ nsaeyadeɛ. Sɛ mmoa no firi obi a ɔwɔ bi tiri mu kɔ obi foforɔ nso tiri mu a, ɔno nso tumi yɛ bi. Sɛ obi hyɛ obi foforɔ a edwie wɔ ne tiri mu ataadeɛ a, ɔno nso tumi nya bi. Ɔde adeɛ bi te sɛ afe anaa ɛkyɛ a deɛ edwie wɔ ne ne tiri de yɛ ne ho na ɔno nsobde yɛ ne ho a, ɛtumi ma dwie no bi ba ɔno nso tiri mu. Mmɔfra na ɛtaa yɛ wɔn. Ɛbɛtumi anam efie mmoa bi te sɛ kraman, ɔkra, so ama obi anya tiri mu dwie. Mogya nko ara ne adeɛ a edwie nom. Enwi mu nko ara na wɔtumi tena.[4] Sɛ wɔnyini a wɔn tenten bɛyɛ 2-3 mm.[5] Sɛ wɔanya nipa tirim antena, wɔntumi nni nna mmeɛnsa mpo na wɔawuwu. . Yɛwɔ edwie a wɔtena nnipa honam ani, (body louse ), ɛna yɛwɔ deɛ wɔtena nnipa tiri mu, ( crab louse).

Nsɛnkyerɛnne[sesa]

Head lice bites on the back of the neck
Adult male (left) and female (right) head lice

Sɛ edwie ba obi tiri mu a, wɔha adwene deɛ, nanso wɔnhyɛ da nyɛ nneɛma a ɛyɛ hu biara.[6]Deɛ wataa deba ara ne tiri mu keka. Ɛno ne adeɛ a ɛdi kan a daa edwie ba obi tiri mu a, ɔhunu. Bɛyɛ sɛ nnawɔtwe mmeɛnsa de rekɔ ɛnan akyiri no, tirimukeka yi ano bɛyɛ denSaa tiri mu keka yi bɛyɛ kɛse pa ara. Sɛ wɔrekeka nipa no tiri ho na wɔrenom ne mogya a na ɔnya saa atenka no. Yɛtumi de yɛn ani hunu dwie yi deɛ, nanso esiane sɛ wɔyɛ nketenkete na wɔsan hyehyɛ tiri nwi mu nti, ɛyɛ den sɛ wobɛhunh wɔn. Wɔwɔ nipa no tiri mu kyɛ na, wobɛhunu sɛ ne titi nwi ahyɛ aseɛ retutu. Baabi a wɔkeka wɔ etire no ho no nso hyɛ aseɛ mema so kakra. Ahokeka a wɔdeba no tumi de honam ani yadeɛ ahodoɔ ba. [7][8][9]

Kwan a Wɔfa so Hunu sɛ Dwie Wɔ Obi Tiri Mu[sesa]

Head louse crawling on a hairbrush
Lice comb (Bug Buster) wet combing with conditioner for diagnosis and treatment. Head lice can be seen in foam.

Edwie no tumi to nkosua wɔ tiri nwi no mu. Wɔbae a, na nkosua no hono nketenkete a wanhwɛ no yie a worentumi nhunu akeka tiri nwi no ase. Yɛrentumi nnyina saa nkosua hono yi so mfa nka sɛ edwie wɔ obi tiri mu, gye sɛ yɛahunu dwie no ankasa bi.Mpɛn pii no, wɔhunu hoa, dɔteɛ anaa efi bi wɔ obi tiri nwi mu a, ɛyɛ a wɔtaa dwene sɛ edwie wɔ mu, nanso ɛsono saa nneɛma yi na ɛsono dwie. [10][11] Mpɛn pii no wɔmfa mmɔfra anaa wɔn a dwie wɔ wɔn tiri mu nkɔ ayaresabea.[12] Yɛwɔ afe a yɛtumi de hunu sɛ edwie wɔ obi tiri mu anaasɛ ebi nni mu. Saa kwan a yɛfa so hwehwɛ dwie yi boa sene ɛkwan foforɔ biara.[13]

Nsɔano[sesa]

Wɔwɔ akwan ahodoɔ bebree a sɛ obi nya tiri mu dwie a wɔfa so sa no yadeɛ. Ɛno bi na ɛdidi soɔ yi. Wɔtumi de afe soronko bi yiyi wɔn. Sɛ deɛ ɔwɔ bi no ti afu a, wɔyi. Wɔtumi de nkuduro nso sera wɔn tiri mu. Wɔtumi nso de nsuo a ɛyɛ kye hohoro wɔn tiri mu berɛ ano berɛ ano.[14]

Nsiano[sesa]

World War II-era American poster, created to prevent outbreaks of pediculosis among servicemen

Ɛsɛ sɛ berɛ ano berɛ ano, awofoɔ ne ahwɛfoɔ ma wɔn ani kɔ wɔn mma tiri nwi ho. Efu a, ɛsɛ sɛ wɔyi. Wɔrenunu wɔn mma tiri mu nso a, ɛsɛ sɛ wɔfee wɔn ani hwɛ mu yie.

Wɔhunu sɛ edwie wɔ obi tiri mu a, wɔnhwɛ ntwe wɔn ho mfiri deɛ ɛdidi soɔ yi ho. Mma wɔne no mfa afe, ntaadeɛ, tohuro ne apɔɔse nyɛ wɔn ho mmɔ mu. Ɛnsɛ sɛ obi ne deɛ wanya tiri mu dwie no da mpa baako so.[15][16]

Beaeɛ a Menyaa Mmoa Firiiɛ[sesa]

  1. H. Feldmeier (2012-09-01), "Pediculosis capitis: new insights into epidemiology, diagnosis and treatment", European Journal of Clinical Microbiology & Infectious Diseases (in English), vol. 31, no. 9, pp. 2105–2110, doi:10.1007/s10096-012-1575-0, ISSN 1435-4373, retrieved 2024-06-16
  2. Christine H. Smith, Ran D. Goldman (2012-08), "An incurable itch", Canadian Family Physician, vol. 58, no. 8, pp. 839–841, ISSN 0008-350X, PMC 3418981, PMID 22893334, retrieved 2024-06-16 {{citation}}: Check date values in: |date= (help)
  3. "Head lice. Dimeticone is the pediculicide of choice", Prescrire International, vol. 23, no. 151, pp. 187–190, 2014-07, ISSN 1167-7422, PMID 25162097, retrieved 2024-06-16 {{citation}}: Check date values in: |date= (help)
  4. Feldmeier H (September 2012). "Pediculosis capitis: new insights into epidemiology, diagnosis and treatment". European Journal of Clinical Microbiology & Infectious Diseases. 31 (9): 2105–10. doi:10.1007/s10096-012-1575-0. PMID 22382818. S2CID 18287060.
  5. "Parasites - Lice - Head Lice". cdc.gov. 24 September 2013. Archived from the original on 23 November 2014. Retrieved 23 October 2014.
  6. Head lice-Head lice - Symptoms & causes (in English), retrieved 2024-06-16
  7. Burkhart, Craig G; Burkhart, Craig N (2005-12-22). "Safety and efficacy of pediculicides for head lice". Expert Opinion on Drug Safety. 5 (1): 169–179. doi:10.1517/14740338.5.1.169. ISSN 1474-0338. PMID 16370965. S2CID 25529426.
  8. Head lice-Head lice - Symptoms & causes (in English), retrieved 2024-06-16
  9. Johannes C van der Wouden, Tim Klootwijk, Laurence Le Cleach, Giao Do, Robert Vander Stichele, Arie Knuistingh Neven, Just AH Eekhof (2018-05-22), "Interventions for treating head lice", The Cochrane Database of Systematic Reviews, vol. 2018, no. 5, pp. CD009321, doi:10.1002/14651858.CD009321.pub2, ISSN 1469-493X, PMC 6494540, retrieved 2024-06-16{{citation}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  10. Mazurek, Constance M; Lee, Nancy P (May 2000). "How to manage head lice". Western Journal of Medicine. 172 (5): 342–345. doi:10.1136/ewjm.172.5.342. ISSN 0093-0415. PMC 1070891. PMID 10832431.
  11. Meister, Laura; Ochsendorf, Falk (November 2016). "Head Lice". Deutsches Ärzteblatt International. 113 (45): 763–772. doi:10.3238/arztebl.2016.0763. ISSN 1866-0452. PMC 5165061. PMID 27974145.
  12. Pollack RJ, Kiszewski AE, Spielman A (August 2000). "Overdiagnosis and consequent mismanagement of head louse infestations in North America". The Pediatric Infectious Disease Journal. 19 (8): 689–93, discussion 694. doi:10.1097/00006454-200008000-00003. PMID 10959734. S2CID 2557006.
  13. Mumcuoglu KY, Friger M, Ioffe-Uspensky I, Ben-Ishai F, Miller J (2001). "Louse comb versus direct visual examination for the diagnosis of head louse infestations". Pediatric Dermatology. 18 (1): 9–12. doi:10.1046/j.1525-1470.2001.018001009.x. PMID 11207962. S2CID 27464495.
  14. Goates BM, Atkin JS, Wilding KG, Birch KG, Cottam MR, Bush SE, Clayton DH (November 2006). "An effective nonchemical treatment for head lice: a lot of hot air". Pediatrics. 118 (5): 1962–70. doi:10.1542/peds.2005-1847. PMID 17079567. S2CID 9482708.
  15. Kidshealth.org – Head lice, page-3 Nhwɛsoɔ:Webarchive
  16. Weems, Jr., Howard Vincent; Fasulo, Thomas R. (July 1999). "Body louse and head louse, Pediculus spp". Entomology and Nematology Department. University of Florida. Archived from the original on 4 October 2011. Retrieved 2020-06-15.