Akyaawa Yikwan

Ɛfi Wikipedia
Wɔakyerɛw nsɛm yi wɔ Akuapem kasa mu

Na Akyaawa Yikwan yɛ adehye bi a ofi Asante Ahemman mu a ɔyɛɛ nkitahodifo panyin wɔ 1831 Anglo-Asante asomdwoe apam no mu.[1]

Akyi asɛm[sesa]

Akyaawa Yikwan yɛ ɔhene Osei Kwadwo a ɔfiri Ashanti Ahemman a ɛwɔ Afrika Atɔeɛ fam no babaa. Na ne maame yɛ ɔhene Osei Kwadwo yere a ɔyɛ amanne.[1]

Ashantifoɔ gye toɔ firi abankɛseɛ ne abankɛseɛ a ɛwɔ Ghana mpoano abɔsoɔ no mu bɛyɛ afeha a ɛtɔ so dunwɔtwe no mfimfini. Bere a wɔhweree Akatamanso ko a ɛkɔɔ so wɔ anafo fam aman ne Ashanti ahemman ntam a ɛmaa wogyee Ga-Adangme ne anafo fam aman a aka no fii Ashanti nsam, ne Ashanti wurayɛ a wogyaee wɔ wɔn nsase so no no, Wɔkyeree Akyaawa Yikwan a wɔkaa ne ho asɛm sɛ "ɔbea a ɔwɔ ɔbarima honhom" na wɔde no dii gua maa Denmarkfo. Wokunkum ne nuanom baanu wɔ ɔko no mu na wotwaa n’asew Oti Payin ti.[2]

Asomdwoe apam[sesa]

Aguadifo Bagua a ɛwɔ Accra a na Britaniafo ka ho no tee nka sɛ wobetumi de Akyaawa Yikwan dibea no abue nkitahodi ne aguadi hokwan ahorow ne Kumasi, Ashanti Ahemman no ahenkurow no. Britaniafo tɔɔ Akyaawa Yikwan na wogyaee no wɔ afe 1831 mu sɛ ɔsomafo wɔ Ashanti ahemman no mu de bɔɔ mmɔden sɛ obebue aguadi akwan wɔ aman abien no ntam.[2]

Nsɛm a wɔde gyinaa so[sesa]

  1. 1.0 1.1 Wilks, Ivor (1989-09-29). Asante in the Nineteenth Century: The Structure and Evolution of a Political Order (in English). CUP Archive. ISBN 9780521379946.
  2. 2.0 2.1 Smith, Bonnie G. (2008). The Oxford Encyclopedia of Women in World History (in English). Oxford University Press. ISBN 9780195148909.