Jump to content

Ama Hemmah

Ɛfi Wikipedia
Ama Hemmah
Awo bere1947–
Owu bere2010
Tema General Hospital
Cause of deathburned to death

Ama Hemmah (wɔ woo no wɔ afe apem ahankron aduanan nson mu [1947]– ɛna ɔwui wɔ afe mpem mmienu ne du mu [2010]) yɛ Ghanani abɛsiriwa a nnipa bɔnefoɔ bi de gya hyee no animono so maa no toaa nananom wɔ asamando a na saa nnipa bɔnefoɔ yi susu sɛ Ama Hemmah yɛ obi a ɔyɛ bayifoɔ. Maame abɛsiriwa a na wadi mfie aduoson mmienu (72-year-old) wuu wu yaayaa paa ara yie berɛ a nnipa bɔnefoɔ yi hyee no animono so no.[1]

Owuo no farebae[sesa]

obubuo bosome no da a ɛtɔ so aduonu (20) wɔ afe mpem mmienu ne du mu no, berɛ a na abɔ anɔpa bɛyɛ nɔndu no, wɔ beaeɛ a yɛfrɛ no sɛ Tema site 15 no, nsɛmpakani bi a yɛfrɛ no sɛ Samuel Fletcher Sagoe bɛsraa Ama Hemmah nuabaa a yɛfrɛ no sɛ Emillia, ɛhɔ na nsɛmpakani yi hunuu Hemmah sɛ ɔte ne nuabaa panin yi dan mu berɛ a na Emillia nso mma nyinaa wɔ sukuu mu. Ɛhɔ na nsɛmpakani a yɛfrɛ no Sagoe ɛbɛprɛ asɛm bi atom a ɛmaa owura bi a yɛfrɛ no sɛ Samuel Ghunney ɛne afoforɔ bi a wɔtete mantam ho adwene reba Hemamah so. Sɛdeɛ owura Augustine Gynening a ɔyɛ Assistant Commissioner de ma Ghana apɔlisifoɔ adwumakuo no de too dwa no, na nnipa bɔnefoɔ yi susu sɛ Hemmah yɛ bayifoɔ.[2] Saa nnipa bɔnefoɔ num yi de Hemmah faa ateetee ne aniayaw ne ayakayakadeɛ mu sɛ ɔnka n'anum asɛm,[3] kɔsi sɛ wɔpɛɛ sɛ wobɛtutu saa bayie sunsum no afiri ne nipadua mu a ɛno nti wɔde no hyɛɛ kerosene mu a wɔde gya too mu maa ɔhyeeɛ.[4] Saa nnipa bɔnefoɔ yi kyerɛ sɛ wɔde anointing oil mmom na ɛguu ne so na fofie anto Atta na ɛkɔdanee gya hyee maame abɛsiriwa, a wɔkyerɛ sɛ ɛnyɛ wɔn boapayɔ.[5]

Dɔkotani baa bi a, na ɔyɛ adesuani a yɛfrɛ no Deborah Pearl Adumoah, na ɔbabɛboa Hemmah de no kɔɔ apolisifoɔ asuoeɛ. ɛkyire yi no wɔde Hemmah kɔɔ Tema aban ayaresabea sɛ nka ɔnkɔgye ayarehwɛ, nanso ɛda a ɛtɔ so mmienu no ɔtwaa n'ani hwɛɛ dan yayaaya.[6][7] ɔnyaa mfie aduoson mmienu.

Wɔn a wɔdii saa awuo yi ne Samuel Ghunney, a wadi mfie aduonum (50-year-old) a ne dwuma a wɔdie ne sɛ wɔtwitwa mfonin (photographer); ɛna Samuel Fletcher Sagoe, a wadi mfie aduonum num (55); ɛna Emilia Opoku, a ɔno nso adi mfie aduasa nson (37); ɛna Nancy Nana Ama Akrofie, a ɔno nso adi mfie aduanan nsia (46); ɛne Mary Sagoe, a ɔno nso adi mfie aduonum mmienu (52).

Baabi a menyaa mmoa firiiɛ[sesa]

  1. https://www.modernghana.com/news/1020179/savagery-in-the-name-of-religious-belief.html
  2. https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Witchcraft-Grandma-set-ablaze-198244
  3. https://www.bbc.com/news/world-africa-11848536
  4. https://www.modernghana.com/news/1020179/savagery-in-the-name-of-religious-belief.html
  5. https://www.bbc.com/news/world-africa-11848536
  6. https://www.theguardian.com/world/2010/nov/29/ghanaian-woman-burned-death-witch
  7. "Archive copy". Archived from the original on 2019-10-02. Retrieved 2022-04-05.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)