Niumi Ɔman Mmoa Yɛmmea

Ɛfi Wikipedia
Niumi National Park
national park
inception1987 Sesa
IUCN protected areas categoryIUCN category II: National Park Sesa
countryThe Gambia Sesa
located in the administrative territorial entityNorth Bank Division Sesa
coordinate location13°34′0″N 16°30′0″W Sesa
heritage designationRamsar site Sesa
Map

Niumi Ɔman Mmoa Yɛmmea (National Park) yɛ ɔman mmɔnten so atrae a ɛwɔ The Gambia. The gye mpoano a ɛwɔ ɔman no atifi fam mantam mu, wɔ Sine-Saloum Delta anafo fam ano. Ne kɛse bɛyɛ hekta 4,940 (kilomita ahinanan 49.4) na ɛka nsuten ne afifide ahorow ahorow ho, efi nsu pa atɛkyɛ so kosi anhwea a wɔtetew ne atare a nkyene wom so. Rhizophora mangrove kwae dɔɔso wɔ abɔnten so atrae hɔ, na nnomaa atɛkyɛ ne atɛkyɛ a ɛwɔ hɔ no yɛ beae titiriw a nnomaa guan, na wohu nnomaa ahorow bɛboro 200 wɔ ha.[1]

Asase ho nsɛm[sesa]

Niumi Ɔman Mmoa Yɛmmea no wɔ mpoano a ɛwɔ Sine-Saloum Delta anafo fam ano no. Abɔnten so atrae a ɛda North Bank Mantam no kɛse bɛyɛ ha 4,940 (49.4 square km).[2][3] Gambia de ne fa a ɛwɔ Delta no too gua sɛ ɔman mmɔnten so atrae wɔ afe 1986 mu.[3] Wɔ abɔnten so atrae no atifi fam no, wɔ delta no anafo fam no, Jinack supɔw ne nsupɔw nketewa pii wɔ hɔ.[4]

Mmoa ne afifide a ɛwɔ hɔ[sesa]

Wɔ ɔmantam mu no, abɔnten so atrae no yɛ Afrika Atɔe Fam Po so abɔde a nkwa wom mpɔtam hɔ no fa. Ɛka nsuten ne afifide ahorow ahorow ho, efi nsu pa atɛkyɛ so kosi anhwea a wɔtetew ne atare a nkyene wom so. Rhizophora mangrove kwae dɔɔso wɔ abɔnten so atrae hɔ, na wohu kwae a ɛyɛ nwura wɔ Jinack Supɔw ne Mbankam ntasu so. Sterna dougallii na nnipa dɔɔso wɔ Atlantic mpoano. Atɛkyɛ ne atɛkyɛ yɛ beae a ɛho hia a nnomaa guan, na wohu nnomaa ahorow bɛboro 200 wɔ ha. Wɔakyerɛw nnomaa ahorow 293 a wofi mmusua 63 mu a ɛfa nnomaa ho. Nnomaa ahorow pii a wohu wɔ abɔnten so no yɛ nea ɛyɛ mmerɛw anaasɛ wɔn ase reyɛ atɔre a Green turtle, Humpback dolphin, Red Colobus ne manatees te sɛ Trichechus senegalensis ka ho. Wɔ kwae mu mmeae a ɛwɔ abɔnten so no, Patas bonsu (Erythrocebus patas), Vervet Bonsu (Cercopithecus aethiops), Spotted hyena (Crocuta crocuta), ne warthog (Phacochoerus africanus) dɔɔso kɛse.[5]

  1. "Information Sheet on Ramsar Wetlands (RIS)" (PDF). Ramsar.org. Retrieved 19 November 2016.
  2. "Information Sheet on Ramsar Wetlands (RIS)" (PDF). Ramsar.org. Retrieved 19 November 2016.
  3. "Niumi National Park". Thegambiawildlife.com. Archived from the original on 21 February 2020. Retrieved 19 November 2016.
  4. "Information Sheet on Ramsar Wetlands (RIS)" (PDF). Ramsar.org. Retrieved 19 November 2016.
  5. "Information Sheet on Ramsar Wetlands (RIS)" (PDF). Ramsar.org. Retrieved 19 November 2016.