Lamlameta

Ɛfi Wikipedia
Wɔatwerɛ nsɛm wei ɛwɔ Asante kasa mu

Lamlameta yɛ agorɔ bi a amammerɛ kwan so no nnipa a ɛwɔ Konso a wɔte Olanta mpɔtam a ɛwɔ Ethiopa na ɛdi saa agorɔ no. British adesuani bi a wɔfrɛ no Richard Pankhurst na ɔdii kan kyerɛkyerɛɛmu afe apem ahankron ne aduoson baako mu. Mpem pii no mmarima na ɛdi saa agorɔ no.Edin  "Lamlaleta" kyerɛ sɛ abɔnta.[1]

Nhyehyɛeɛ[sesa]

Taboo a wɔde di saa agorɔ yi de "toma tagéga, ɛwɔm bɛyɛ sɛ ntɔkwa mmienu a ɛmu biara yɛ amena du mmienu; a wɔfrɛ no awa. Wɔrehyehyɛ agorɔ no a wɔde mma mmienu toto amena biara mu. Sɛ eduru wo so a nea ɔreto no sesa aba ɛwɔ n'anim no nyinaa de toto amena nom hyia. Mpem pii no nea wɔde hyɛ aseɛ no yɛ amena a ɛbɛn wo nsa nifa. Sɛ yɛhwɛ nea ɔdiikan toiɛ no faeɛ noa, amena biara a ɛtoa so a ɛyɛ n'asɔretiafoɔ no dea a mma mmienu kum no wɔbɔtra. Agodifoɔ no to aba no ara kɔsi sɛ wɔde mma a ɛkura wɔn no nea aka no bɛto amena a aba biara nnim. Sɛ saa amena no yɛ nea ɔreto no amena na amena no a ɛne no di nhwɛnim no mma mmienu na ɛgu n'asɔretiafoɔ no amena mu a ɛneɛ wadi mma. Sɛ ɛba no saa mma biara a ɛgu n'asɔretiafoɔ no amena mu biara a ɛyɛ mmienu no wɔsesa firi taboo no so. Agorɔ no kɔ awieɛ wɔ aberɛ a wɔn a wɔredi agorɔ no mu baako aba asa. N'asɔretiafoɔ no sesa mma a ɛwɔ taboo no so nyinaa. Nea ɔnyaa mma pii no na wadi nkunim.[2]

Beaɛ a menyaa mmoa firiiɛ[sesa]

  1. R. Pankhurst. Gabata and Related Board Games of Ethiopia and the Horn of Africa. In "Ethiopia Observer" 14 (3), 1971, pp. 187–188.
  2. L. Russ. The Complete Mancala Games Book: How to play the World’s oldest Board Games. Marlowe & Company, New York City 2000, pp. 36–37.