Eureka Emefa Adomako

Ɛfi Wikipedia
Wɔakyerɛw nsɛm yi wɔ Akuapem kasa mu

Eureka Emefa Ahadjie Adomako yɛ Ghanani afifideɛ ho nimdefo ne adesua ho ɔbenfo a seesei ɔyɛ ɔkyerɛkyerɛfo panin wɔ Department of Plant and Environmental Biology, University of Ghana. Adomako yɛɛ asɛmmisa wura wɔ Ghana Ɔman Nyansahu ne Nkontaabu Nsɛmmisa (NSMQ) mu fi afe 2001 kosi afe 2005.[1]

Mfitiase asetra ne nhomasua[sesa]

Wɔ October 2005 mu no, onyaa Commonwealth Academic Staff Scholarship sɛ ɔbɛkɔ akɔyɛ Ph.D wɔ United Kingdom wɔ Aberdeen Sukuupɔn mu . Owiee wɔ November 2008 mu, na onyaa Nyansapɛ ho Oduruyɛfo abodin krataa wɔ Afifide Nyansahu mu .

N’asɛmti ne Nsonsonoe a Ɛwɔ Arsenic Dodow ne Nneɛma Afoforo a Ɛbɛtumi Ayɛ Awuduru a Ɛwɔ Ghana Asase ne Nnuadewa Mu: Nnipa Akwahosan Ho Nkyerɛkyerɛmu ma Mmeae a Atuo a Wɔtu. [2]

Adwuma[sesa]

Wɔ March 2000 ne January 2002 ntam no, na Eureka Adomako yɛ Dwumadie Ntamgyinafoɔ Panyin wɔ adwumayɛbea a ɛnyɛ mfasoɔ, Conservation International -Ghana, faako a ɔyɛɛ adwuma wɔ ɔsatuo bi a wɔde bɛsiw wuram mmoa a wɔn ase reyɛ atɔre abɔmmɔ ne aguadi a wɔnyɛ nyiyim ano. Wɔ afe 2003 mu no, wɔpaw Adomako sɛ ɔkyerɛkyerɛfo wɔ Department of Plant and Environmental Biology, University of Ghana . Ɔkɔɔ soro koduu ɔkyerɛkyerɛfo panyin wɔ afe 2009. Bere a wɔpaw no sɛ ɔkyerɛkyerɛfo no, Adomako nso faa nnwuma afoforo a ofii ase sɛ Volta Hall yɔnko wɔ Sukuupɔn no mu. Efi saa bere no ɔsomm wɔ dwumadi ahorow pii mu a nea ɛka ho ne Agumadi ho Ɔkyerɛkyerɛfo fi afe 2012 kosi afe 2014, Ɔpanyin a ɔhwɛ Senior Common Room so fi afe 2011 kosi afe 2014 ne Ɔkyerɛkyerɛfo Panyin fi afe 2014 kosi afe 2018. Sɛ ɔkyerɛkyerɛfo panyin no, na ɔyɛ Asa Bagua no muni, na ɔyɛ asa no sohwɛ bagua no muni ne Nkyerɛkyerɛ Boayikuw no Titenani. Wɔ Ɔpɛpɔn 2019 mu no, wɔmaa no so na wɔpaw no sɛ Volta Asa no sohwɛfoɔ a ɔtɔ so 17 wɔ asa no mfeɛ aduosia afahyɛ a wɔde sii hɔ no mu.

Ɔman Nyansahu ne Nkontaabu Ho Nsɛmmisa[sesa]

Wɔ afe 2001 mu no, Adomako bedii Marian Ewurama Addy ananmu sɛ Ɔman Nyansahu ne Nkontaabu Quiz no Quiz Mistress bere a kan no ankasa kamfoo no kyerɛe no. Ɔdii nsɛmmisa no anim mfeɛ 4 firi afe 2001 kɔsi afe 2005 na ɔkamfoo Elsie Effah Kaufman, mprempren nsɛmmisa wura no sɛ ɔnsi n’ananmu berɛ a ɔreyɛ n’adesua a ɛtwa toɔ wɔ Aberdeen Suapɔn mu no.

Abasobɔde, nnɔnhwerew ne fekubɔ[sesa]

  • ODA Cambridge-Commonwealth Akwankyerɛ, Cambridge Sukuupɔn (Ɔkɔtɔberɛ 1995 - Ɔpɛpɔn 1996)
  • Commonwealth Adesua Adwumayɛfoɔ Akwankyerɛ, Aberdeen Suapɔn (October 2005 – September 2008)
  • Commonwealth Adesua Fekubɔ a ɛhwɛ Oduruyɛfoɔ Akyi Adesua so, Aberdeen Suapɔn (October, 2010 – April, 2011)
  • Nhwehwɛmufo a wɔde nidi ma wɔ Abɔde a Nkwa Wom Ho Nyansahu Sukuu, Aberdeen Sukuupɔn mu

Ankorankoro asetra[sesa]

Adomako aware a ɔwɔ mma mmienu. Ɔyɛ Kristoni na ɔyɛ asɔre panyin wɔ Legon Interdenominational Church (LIC).

Nnwuma a wɔatintim[sesa]

Adomako ayɛ adwuma wɔ nhwehwɛmu adwuma a ɛwɔ afifideɛ, nneɛma a atwa yɛn ho ahyia ho nyansahu ne afifideɛ ne nneɛma a atwa yɛn ho ahyia ho adesua mu.

  • Nsonsonoeɛ a ɛwɔ Arsenic dodoɔ ne Nneɛma foforɔ a ɛbɛtumi ayɛ awuduru a ɛwɔ Ghana asase ne aburoo mu: Nnipa akwahosan ho nsunsuansoɔ ma mmeaeɛ a atuo a wɔtuo no aka wɔn, August 2008 [3]
  • Arsenic a wɔde kɔ aburow mu a ɛkɔ anim ma aburow a wodua wɔ Bangladesh sɛ wɔde toto U.S. ne EU ho a, September 2008 [4]
  • Asase a ɛwɔ mfitiaseɛ no mu nsakraeɛ yɛ adeɛ titire a ɛma arsenic boaboa ano wɔ Bengal Delta aburow aburow mu, Ɔpɛpɔn 2009 [5]
  • Nsonsonoeɛ a ɛwɔ Arsenic ne nneɛma foforɔ a ɛbɛtumi ayɛ awuduru dodoɔ mu wɔ asase a wɔtuo ne aburoo ne nsuo a wɔde gugu nnɔbaeɛ so a ɛfiri Ghana Kesee Fam, Ɔkɔtɔberɛ 2010 [6]
  • Arsenic a ɛnyɛ abɔdeɛ ne nneɛma nketenkete a ɛwɔ Ghana aburow mu, July 2011 [7]
  • Nsunsuansoɔ a Sikakɔkɔɔ a Wɔtu no nya wɔ Aburoo a Wɔyɛ wɔ Anum Bonhwa mu wɔ Ghana, Ɔpɛpɔn 2014

Nsɛm a wɔde gyinaa so[sesa]

  1. Loh, Evelyn (1998-05-14). Accorley, Lee (ed.). Graphic Showbiz: Issue 12 May 14 - 20 1998, Television Highlights - Science and Maths Quiz. Graphic Communications Group.
  2. Nhwɛsoɔ:Cite thesis
  3. Adomako, Eureka Emefa (2008). Variations in Levels of Arsenic and Other Potentially Toxic Trace Elements in Ghanaian Soils and Grains: Human Health Implications for Mining-impacted Areas. University of Aberdeen.
  4. Adomako, Eureka E.; Solaiman, A. R. M.; Williams, Paul N.; Deacon, Claire; Rahman, G. K. M. M.; Meharg, Andrew A. (April 2009). "Enhanced transfer of arsenic to grain for Bangladesh grown rice compared to US and EU". Environment International. 35 (3): 476–479. doi:10.1016/j.envint.2008.07.010. ISSN 1873-6750. PMID 18757098.
  5. Lu, Ying; Adomako, Eureka E.; Solaiman, A. R. M.; Islam, M. Rafiqul; Deacon, Claire; Williams, P. N.; Rahman, G. K. M. M.; Meharg, Andrew A. (2009-03-15). "Baseline Soil Variation Is a Major Factor in Arsenic Accumulation in Bengal Delta Paddy Rice". Environmental Science & Technology. 43 (6): 1724–1729. doi:10.1021/es802794w. ISSN 0013-936X. PMID 19368163.
  6. Adomako, E.; Deacon, C.; Meharg, A. A. (2010). "Variations in concentrations of arsenic and other potentially toxic elements in mine and paddy soils and irrigation waters from southern Ghana" (in English). Archived from the original on 2023-01-24. Retrieved 2023-01-24. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
  7. Adomako, Eureka E.; Williams, Paul N.; Deacon, Claire; Meharg, Andrew A. (October 2011). "Inorganic arsenic and trace elements in Ghanaian grain staples". Environmental Pollution. 159 (10): 2435–2442. doi:10.1016/j.envpol.2011.06.031. ISSN 1873-6424. PMID 21775037.