Czech Republic

Ɛfi Wikipedia

Czech Republic yɛ ɔman a ɛwɔ Europa Mfinimfini fam. Enyaa ahofadi wɔ January 1, 1993 sɛ ɔman a edii n’ade wɔ Czechoslovakia. Czech Republic ahenkurow ne Prague. Ɛsan nso di bɛboro mfe apem abakɔsɛm a ɛfa Czech man ne amammerɛ ho akyi. Sɛnea ne mmarahyɛ bagua kyerɛ no, Czech Republic yɛ mmarahyɛ bagua, demokrase mmara kwan so man a ɛwɔ ɔman nniso a ɛma ahofadi ne amammui nhyehyɛe a egyina amammui akuw ne akuw ahorow a wɔde wɔn ho to akansi a wɔde wɔn ho to so so. Ɔman ti ne Ɔmanpanyin, mmarahyɛ bagua a ɛkorɔn na ɛno nkutoo ne Czech Republic Mmarahyɛ Bagua a ɛwɔ aman abien, na Czech Republic Aban no wɔ aban mpanyimfo kuw no atifi.[1]

Czech Republic yɛ Europa Aman Nkabom Kuw, North Atlantic Apam, Amanaman Nkabom, Ahyehyɛde a Ɛhwɛ Sikasɛm mu Nkɔso ne Nkɔso So, Wiase Aguadi Ahyehyɛde, Amanaman Ntam Sikakorabea, Wiase Sikakorabea, Europa Bagua, Ahyehyɛde a ɛfa Ahobammɔ ne Nkɔmmɔbɔ wɔ Europa, Europa Amanneɛbɔ Kuw, a ɛyɛ Schengen mpɔtam hɔ fã, Europa Sikasɛm Mpɔtam, Visegrad Kuw no muni ne amanaman ntam nhyehyɛe afoforo.

Czech Republic yɛ ɔman a ɛnyɛ asase so a ne kɛse yɛ 78,870 km2. Ɛne Germany hye wɔ atɔe fam (ɔhye no tenten yɛ kilomita 810), Poland wɔ atifi fam (kilomita 762), Slovakia wɔ apuei fam (kilomita 252) ne Austria hye wɔ anafo fam (kilomita 466). Wɔ nniso mu no, wɔakyekyɛ mu ayɛ no nsasesin awotwe na bere koro no ara mu no, wɔakyekyɛ mu ayɛ no amantam 14 a wodi wɔn ho so. Ahenkurow no ne Prague, a ɛno nso yɛ amantam no mu biako. Wɔ afe 2020 mu no, na nnipa bɛyɛ ɔpepem 10.7 na wɔte Czech Republic.

Abakɔsɛm[sesa]

Ɔman kuw a edi kan a wɔakyerɛw ho asɛm wɔ nnɛyi Czech Republic asasesin mu ne Sami Ahemman no mmusuakuw a ɛboro so nkabom, wɔ afeha a ɛto so 9 no fã a ɛto so abien mu no, wɔbɔɔ Moravia Ahemman Kɛse no. Bere a ɛyerae bɛyɛ afe 907 mu wɔ Hungary mmusuakuw a wotu kɔtra mmeae foforo no ntua ase no, ɔman nkɔso ho adwene dan kɔɔ Bohemia. Ɛhɔnom sodifo a wofi Přemyslov abusua mu no kyekyeree mfinimfini mmere mu Přemysl man a wɔsan frɛ no Bohemia man (Bohemia Mantam, akyiri yi Czech Ahenni), a na ɛyɛ Roma Ahemman Kronkron no fã fi afeha a ɛto so 10 ne 11 mfiase no. Efi Charles IV bere so no. (1348) wɔde asɛmfua Czech Crown nsase nso dii dwuma maa nsase a ɛhyɛ Czech hene ase, na na saa asɛmfua no nso ka Moravian Margraviate ne Duchy of Upper and Lower Silesia ho.

Efi 1526 no, wɔde Czech nsase no kaa Habsburg Ahemman no ho nkakrankakra, na wɔn sodifo de nkonim a wodii wɔ White Mountain Ko a wɔkoe wɔ Bohemia Aman so (1620) no dii dwuma de too kan ahofadi a na Czech Ahenni no wɔ no ano hye kɛse. Czech Ahemman no nsase a atew ne ho wɔ ɔman mmara ase wɔ 1749 akyi no kɔɔ so yɛɛ Habsburgfo abotiri nsase kosii Wiase Ko I awiei wɔ 1918. Efi 1804 no, na Habsburg ahemman no wɔ Austria Ahemman no din a ɛyɛ aban de, na efi 1867 no, na wɔfrɛ ahemman no Austria-Hungary.

Bere a woguu Austria-Hungary wɔ 1918 mu akyi no, wɔde Czechoslovakia sii hɔ sɛ ɔman a ɛyɛ biako a ɛwɔ ɔman mmarahyɛ bagua. Wɔ 1938 mu no, wogyinaa nhyiam bi a wɔyɛe wɔ Munich so no, wɔde ɔhye no, mmeae a wɔka German kasa titiriw wɔ mprempren Czech Republic no kaa Nasi German Reich ho, na wɔ 1939 mu no, German asraafo fii ase gyee asasesin a aka no, . ɛno so na wɔde Bohemia ne Moravia ahobammɔbea no sii hɔ. Wɔsan de Czechoslovakia sii hɔ wɔ 1945 mu, efi 1960 no, na ɔwɔ aban din Czechoslovak Socialist Republic. Wɔde yɛɛ ɔman biako wɔ 1969 mu, na sɛ́ adeyɛ yi fã no, wɔhyehyɛɛ Czech Socialist Republic, ɔman-man a ɛwɔ tumi wɔ ɔkwan a ɛfata so, wɔ amanaman ntam mmara kwan so, a edii mprempren Czech Republic anim tẽẽ. Saa edin a ɛyɛ aban de yi na Czech man no akura fi March 6, 1990, bere a woyii asɛmfua "sohyialist" fii din a wɔde too so wɔ komunis nniso no asehwe akyi no. Czechoslovakia nyaa aban din foforo wɔ 1990 mu: Czech ne Slovakia Federative Republic. Nanso, ɛno akyi bere tiaa bi, bɛyɛ 1992 awiei no, ɛyerae na wɔhyehyɛɛ aman foforo abien, Czech Republic ne Slovakia, sii n’ananmu. Wɔ January 1, 1993 no, Czech Republic Amanyɔ Mmara no fii ase yɛɛ adwuma, sɛnea ne nnianim asɛm kyerɛ no, ɔman foforo no de ɔman a wɔyɛ ho atetesɛm a ɛwɔ Czechoslovakia ne kan aman a na ɛwɔ Czech Ahemman no mu no so.

  1. "Česko", Wikipedie (in Czech), 2024-04-19, retrieved 2024-04-20