Ɔhemmaa Sylvia a ofi Buganda

Ɛfi Wikipedia

Sylvia Nagginda (wɔwoo no 9 November 1962) yɛ mprempren Nnabagereka anaa Buganda Hemmaa, abakɔsɛm ahemman a ɛwɔ nnɛyi Uganda .

Akyi asɛm[sesa]

Wɔwoo Nagginda wɔ England wɔ afe 1962 mu maa John Mulumba Luswata a ofi Nkumba, Entebbe ne Rebecca Nakintu Musoke na ɔsan kɔɔ Uganda wɔ ɛno akyi bere tiaa bi sɛ ne nananom a wofi Omusu Abusua mu tetee no. Ɔyɛ George William Musoke ne Nora Musoke a wɔfiri Nnazigo, Kyaggwe, ne Omutaka Nelson Nkalubo Sebugwawo ne Catherine Sebugwawo a wɔfiri Nkumba banana. Ɔwɔ anuanom mmarima baasa ne anuanom mmea baasa.

Bere nhyehyɛe[sesa]

Sylvia kɔɔ Lake Victoria Mfitiase Sukuu, wɔ Entebbe, Gayaza Mmofra Sukuu, ne Wanyange Mmabaa Sukuu . Bere a owiee ntoaso sukuu no ɔkɔɔ United States kɔtoaa n’adesua so. Onyaa abodin krataa a ɛka ho a ɔde nidi wɔ City University of New York, Bachelor of Arts abodin krataa wɔ New York Sukuupɔn mu, ne Master of Arts abodin krataa a Distinction in Mass Communication wɔ New York Institute of Technology.

Adwuma mu osuahu[sesa]

Sylvia kɔɔ so yɛɛ adwuma sɛ Ɔmanfo Amanneɛbɔ sohwɛfo ne Nhwehwɛmu Ho Ɔfotufo wɔ Amanaman Nkabom adwumayɛbea ti a ɛwɔ New York, sɛ obi a ɔkyerɛw nsusuwii ahorow wɔ Maximus Inc., ne sɛ ɔfotufo a ɔde ne ho wɔ ɔmanfo ntam abusuabɔ ne adwumayɛ nkɔso mu wɔ nnwumakuw ahorow mu. Ɔde n’ahokokwaw adi dwuma wɔ nnwuma te sɛ ɔmanfo nsɛm, sikasɛm mu nhwehwɛmu, akwahosan ne nnipa nnwuma, ne amanaman ntam dwumadi ahorow a ɛnyɛ nea wɔhwehwɛ mfaso mu. Ɔyɛ wɔn a wɔhyehyɛɛ African Queens and Women Cultural Leaders Network, a wɔn adwene titiriw ne "mmea ne mmofra asetra a wɔbɛma atu mpɔn wɔ Afrika" no mu biako. Ahyehyɛde ahorow a wɔbom yɛ adwuma no bi ne Afrika Aman Nkabom Kuw, Amanaman Nkabom, ne Afrika aban ahorow.

Nnaabagereka no boa Kabaka Nhomasua Sikakorabea no ma wɔboa ma mmofra a wɔn ho nni asɛm pii no nya nhomasua denam sika a wɔde ma wɔn ho nhyehyɛe so. Osi hia a ehia sɛ wonya nhomasua a ɛkorɔn a mmofra nyinaa betumi anya na ɛfa ɔmanfo ahiade ho so dua.

Nnabagereka no si mmeawa nhomasua so dua titiriw, sɛnea wodi ho adanse denam n’adwuma sɛ Apɛde Pa Ɔnanmusifo ma UNFPA, a ɔkamfo mmeawa nhomasua kyerɛ no so; Ɔsan nso ne Forum for African Women Educationalists ahyehyɛdeɛ a ne botaeɛ ne sɛ ɛbɛma mmaa de wɔn ho ahyɛ nwomasua mu ntɛmntɛm na wɔasiesie nsonsonoeɛ a ɛda mmarima ne mmaa ntam wɔ nwomasua nhyehyɛeɛ no mu wɔ gyinabea ahodoɔ nyinaa mu. Nnabagereka no yɛ ahwɛyiye kɛse wɔ amammerɛ mu gyinapɛn ahorow a ɛma ɔyɛ ɛna anaa ɔbea pa wɔ Buganda no ho, nanso osi so dua sɛ ɛsɛ sɛ wodi eyinom ho dwuma wɔ ɔkwan bi so a wɔremma mmeawa hokwan biara wɔ nhomasua mu.

Sɛ Ɔhemmaa no, Sylvia ayɛ adwuma de ama nkurɔfo ahu mfaso a ɛwɔ so sɛ wɔbɛkyerɛkyerɛ mmeawa. Ɔkamfo nna a wɔtwe wɔn ho fi nna a edi aware anim ho na ama wɔakwati HIV / AIDS na wabɔ mmɔden sɛ ɔbɛtew wɔn a wɔwɔ yare no animtiaabu so. Ɔhemmaa no yɛ ahyehyɛdeɛ ahodoɔ boafoɔ na ɔdi Nnaabagereka Development Trust Foundation anim. Wadi ɔsatu ahorow a wɔde ko tia akisikuru, polio, tetanus, ne nyarewa afoforo nso anim. Ɔsan nso hyehyɛɛ Kampala Ballet ne Nnɛyi Asaw Sukuu, na ɛno ne nea edi kan wɔ Uganda.

Ɛdenam ne Nabagereka Foundation, so no, Ɔhemmaa Nagginda Ekisakaate awɔw bere mu nsraban no asiesie Uganda mmerante ne mmabaa bɛboro 30,000 fi afe 2008. Nsraban no kɔ so January biara na wogye mmabun a wɔadi fi mfe 13 kosi 18.

"Ekisakaate kya Nabagereka" a ɛkyerɛ ɔhemmaa nsraban, si Buganda amammerɛ so dua. Wɔkyerɛkyerɛ mmabun ahokokwaw a nea ɛka ho ne matooke a wɔbɛpepa, nkyia wɔ Buganda amammerɛ mu, kiganda asaw a wɔsaw ne dwumadi afoforo.

Wɔfrɛ afotufo nso sɛ wɔnkasa nkyerɛ mmabun a wɔhwɛ wɔn yiye no. Jennifer Musisi, Robert Kyaglanyi Ssentamu, Juliana Kanyomozi ka afotufoɔ bi a wɔbɛhyɛ ekisakaate nsraban no fɛ nnansa yi.

Ankorankoro asetra[sesa]

Bere a Sylvia traa United States mfe 18 akyi no, ɔsan kɔɔ Uganda. Wɔ 1998 mu no, ɔne Muwenda Mutebi II a ofi Buganda a ɔne no akyɛ no nyaa ɔdɔ . Wɔde wɔn ayeforohyia ho amanneɛbɔ too gua wɔ February 14, 1999. Wɔ August 27 wɔ saa afe no mu no, ɔwaree Ɔhene no wɔ St. Paul Asɔredan Kɛse a ɛwɔ Namirembe Hill, na ɔbɛyɛɛ Buganda hemmaa a odi kan wɔ mfe aduonum mu. Wɔ 4 July 2001 wɔ London no, Ɔhemmaa no woo ne ba a odi kan, Ɔhemmaa Katrina Sarah Ssangalyambogo, a ɛkyerɛ "nantwi abɛn". Ɔyɛ Ɔhene no mma afoforo no mpena nso.

Wɔ 23 Oforisuo 2023 no, Ɔhemmaa Sylvia de ne nwoma, n’ankasa asetena ho asɛm a wɔato din The Nnaabagereka Ɔhemmaa Sylvia Nagginda Luswata sii hɔ wɔ Sheraton Hotel wɔ Kampala. Nhoma no yɛ n’asetra, n’asɛyɛde ne n’anigyede a wɔde hwɛ.

Hwɛ nso[sesa]

  • Buganda Ahemman no
  • Kabaka a ofi Buganda
  • Mutebi II a ofi Buganda

Nsɛm a wɔde gyinaa so[sesa]