Jane E. Clerk

Ɛfi Wikipedia

Jane Elizabeth Clerk (26 May 1904 – 5 July 1999) yɛ Gold Coast sukuu kyerɛkyerɛfoɔ ne ɔman nwomasua sohwɛfoɔ . [1] Wɔ atubrafo bere so no, na ɔka mmea akyerɛkyerɛfo akwampaefo awo ntoatoaso a edi kan a awiei koraa no wɔbɛyɛɛ aban sukuu akɛse mpanyimfo no ho. [1] Saa bere no mu no, na Jane Clerk yɛ Aban Mmabaa Mfinimfini Sukuu a ɛwɔ Kumasi no Sukuu Panyin . [1]

Asetra mu nsɛm[sesa]

Mfitiase asetra ne abusua[sesa]

Wɔwoo Jane Elizabeth Clerk wɔ Adawso wɔ Apuei Fam Mantam mu wɔ 26 May 1904 maa Nicholas Timothy Clerk (1862 –1961) ne Anna Alice Meyer (1873 –1934). [2] Ná Jane Clerk yɛ mmofra akron no mu nea ɔto so ason, na na ɔyɛ awo ntoatoaso a ɛto so abiɛsa a ɔyɛ Clerk abusua a ɛda nsow wɔ abakɔsɛm mu a ɛwɔ Accra no muni. [2] [3] Na ne papa yɛ Basel ɔsɛmpatrɛwfo, na ɔyɛ Synod Ɔkyerɛwfo a odi kan wɔ Presbyterian Asɔre a ɛwɔ Gold Coast no mu fi 1918 kosi 1932 na ɔyɛ agya a ɔhyehyɛɛ mmarimaa ntoaso sukuu a wɔde mmofra kɔtra mu, Presbyterian Mmarimaa Ntoaso Sukuu, a wɔde sii hɔ wɔ afe 1938 [3] [2] [3] [8] Ne maame, Anna Alice Meyer, a ɔyɛ ofiehwɛfo ne ɔkyerɛkyerɛfo, yɛ Ga-Danish abusua mu, a ne wɔfase ne Emmanuel Charles Quist (1880 – 1959), mmaranimfo ne ɔtemmufo a ɔbɛyɛɛ nea odi kan Afrikani Ɔmanpanyin a ɔhwɛ Mmarahyɛ Bagua no so fi afe 1949 kosi afe 1951, ɔyɛ Ɔman Bagua no Kasafo fi afe 1951 kosi afe 1957 na ɔyɛɛ Ghana Ɔman Bagua no Kasafo a odi kan fi March 1957 kosi November 1957. [3] Jane Clerk agya nana, Alexander Worthy Clerk (1820-1906), Jamaica Moravia ɔsɛmpatrɛwfo bi duu Denmark Protectorate of Christiansborg (mprempren Osu kurotia ) wɔ Accra, wɔ 1843 mu, sɛ mfitiase kuw a na wɔyɛ West India asɛmpatrɛwfo 24 a yɛɛ adwuma wɔ Basel Asɛmpaka Asɛmpatrɛwfo Kuw a ɛwɔ Switzerland no akwankyerɛ ase. [3] A. W. Ɔkyerɛwfo yɛ ɔkwampaefo wɔ Presbyterian Asɔre a ɛwɔ Ghana no mu na ɔne wɔn hyehyɛɛ mfinimfini sukuu a wɔde mmofra kɔtra mu, Salem Sukuu wɔ afe 1843. [2] Na n’agya nanabea, Pauline Hesse (1831–1909) fi Gold Coast, na na ofi Danish, Ga ne German abusua mu. [4] Ne nanabea ne Regina Hesse (1832 –1898), ɔkyerɛkyerɛfo a ɔyɛ ɔkwampaefo ne sukuu panyin.

Ne nuabarima panyin, Carl Henry Clerk (1895 –1982), samufo, kuayɛ ho adesua ho ɔbenfo, ɔhwɛfo, nsɛm ho amanneɛbɔfo ne Presbyterian somfo yɛɛ Synod Ɔkyerɛwfo a ɔto so anan wɔ Presbyterian Asɔre a ɛwɔ Gold Coast no mu fi 1950 kosi 1954 ne Kristofo Ɔbɔfo no Samufo atesɛm krataa a ɛbaa afe 1960 ne 1963 ntam hɔ [5] [6] Theodore Clerk (1909 – 1965), ne nua kumaa ne Ghanani ɔdansifoɔ a ɔdi kan a ɔyɛɛ nhyehyɛeɛ na ɔnyaa hyɛn gyinabea kuro Tema . Ne nuabea kumaa, Matilda J. Clerk (1916 – 1984) yɛ Ghanani ɔbaa aduruyɛ ho ɔbenfoɔ a ɔtɔ so mmienu ne saa ara nso na ɔbaa a ɔdi kan wɔ Ghana ne Afrika Atɔeɛ fam a ɔnyaa postgraduate diploma. [7] [8]

Nhomasua ne ntetee[sesa]

Jane Clerk nyaa ne mfitiaseɛ nwomasua wɔ Basel Mission mfitiaseɛ sukuu a ɛwɔ Larteh Akuapem baabi a na ne papa te sɛ ɔmantam soafoɔ ma saa presbytery no. [9] Ɔkɔɔ sukuu bi a mmeawa nkutoo na wɔtra mu wɔ Aburi, kurow bi a na ne nana te mu [9] Ɔkɔɔ Aburi Mmea Akyerɛkyerɛfo Ntetee Kɔlege (mprempren Presbyterian Mmea Nhomasua Sukuu ) baabi a osuaa adekyerɛ ho ade na na ɔyɛ asuafo baanu a wɔwɔ sukuu no kuw a edi kan wɔ afe 1928 mu [9] Wɔ 1946 mu no, na Jane Clerk ka akyerɛkyerɛfo mpanyimfo kuw bi a wɔapaw wɔn a wɔmaa wɔn adwuma mfinimfini sika a wɔde bɛkɔ akɔtete wɔn adwuma wɔ amannɔne wɔ London Sukuupɔn Nhomasua Asoɛe a ɛnnɛ ɛyɛ Sukuupɔn Kɔlege London fa, faako a onyaa Ɔboafo no ho Abodin krataa wɔ Nhomasua mu bere a wɔawie asram dunwɔtwe adesua no. [9]

Adwuma[sesa]

Jane Clerk kyerɛɛ ade wɔ sukuu ahorow mu wɔ Aburi ne Agogo wɔ n’adwuma mfiase. [10] Wɔde no kɔɔ Kumasi na wɔpaw no sɛ Aban Mmabaa Sukuu no Sukuu Panyin. [10] Akyiri yi wɔmaa no so sɛ nhomasua sohwɛfo boafo wɔ afe 1947. [10] Wɔ afe 1952 mu no, ɔbɛyɛɛ nhomasua sohwɛfo maa Koforidua kurow no mu baabi a na ne dwumadi ne n’asɛyɛde ahorow no bi ne sukuu ahorow a ɔhwɛ so nyinaa na ɔhwɛ so, a na ɔbarima bi na ɔyɛ saa bere no. [10] Ɔkɔɔ pɛnhyen wɔ n’akyerɛkyerɛ adwuma mu wɔ afe 1959. [10]

Owuo[sesa]

Owui wɔ abɔde mu wɔ afe 1999 mu wɔ Osu, Accra bere a na wadi mfe aduɔkron anum. [11] Wɔsiee n'amu no wɔ Osu Amusiei a ɛwɔ Accra .

Nsɛm a wɔde gyinaa so[sesa]

  1. 1.0 1.1 1.2 Clerk, Nicholas, T. (27 July 1999). Obituary: Jane Elizabeth Clerk, 1904 -1999. Accra: Presbyterian Church of Ghana, Funeral Bulletin. p. 1.
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 Clerk, N. T. (1943). The Settlement of West Indian Emigrants on the Gold Coast 1843-1943 - A Centenary Sketch. Accra. Accra.
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 Debrunner, Hans W. (1965). Owura Nico, the Rev. Nicholas Timothy Clerk, 1862-1961: pioneer and church leader (in English). Watervile Publishing House. Archived from the original on 30 March 2017.
  4. Sill, Ulrike (2010). Encounters in Quest of Christian Womanhood: The Basel Mission in Pre- and Early Colonial Ghana (in English). BRILL. ISBN 978-9004188884. Archived from the original on 30 March 2017.
  5. Company, Johnson Publishing (26 August 1954). Jet (in English). Johnson Publishing Company. Archived from the original on 7 April 2017.
  6. Clerk, Nicholas T. (5 June 1982). Obituary: The Reverend Carl Henry Clerk. Accra: Presbyterian Church of Ghana, Funeral Bulletin.
  7. Patton, Adell Jr. (13 April 1996). Physicians, Colonial Racism, and Diaspora in West Africa (in English) (1st ed.). Gainesville: University Press of Florida. p. 29. ISBN 9780813014326.
  8. Clerk, Nicholas, T. (5 January 1985). Obituary: Dr. Matilda Johanna Clerk, MBChB, DTM&H. Accra: Presbyterian Church of Ghana, Funeral Bulletin.
  9. 9.0 9.1 9.2 9.3 Clerk, Nicholas, T. (27 July 1999). Obituary: Jane Elizabeth Clerk, 1904 -1999. Accra: Presbyterian Church of Ghana, Funeral Bulletin. p. 1.
  10. 10.0 10.1 10.2 10.3 10.4 Clerk, Nicholas, T. (27 July 1999). Obituary: Jane Elizabeth Clerk, 1904 -1999. Accra: Presbyterian Church of Ghana, Funeral Bulletin. p. 1.
  11. Clerk, Nicholas, T. (27 July 1999). Obituary: Jane Elizabeth Clerk, 1904 -1999. Accra: Presbyterian Church of Ghana, Funeral Bulletin. p. 1.