Central Region

Ɛfi Wikipedia

Central Region (Mfinimfin Mantam) (About this soundsɛnea yɛbɔ"Central Region" ) ka Ghana Mantam dunsia no ho. Asante mantam ne Apueeɛ mantam wɔ ne atififam, atɔeɛ mantam wɔ ne atɔeɛfam, Nkran mantam wɔ ne apueeɛfam na Gulf of Guinea nso wɔ ne anaafoɔfam. Mfinimfin mantam yɛ mantam bi a agye din wɔ ntoasoɔ sukuu a agye din yiye wɔ ɔman Ghana mu a ɛwɔ ho nti, ne beaeɛ bi a wɔn sikasɛm wɔ soro ɛnam fagudeɛ nnwumakuo ahodoɔ ne mmeaeɛ a nkurɔfoɔ tu kwan bɛhwɛ. Mfinimfin mantam wɔ mmeaeɛ bebere a nnipa tu kwan bɛhwɛ bi te sɛ: castles, forts ne beaches a ɛtwa ɛpo no ho ahyia wɔ mfinimfin mantam mu.

Central_in_Ghana_2018

Beaeɛ a wobehunu Mfinimfin mantam wɔ Ghana map so

Districts_of_the_Central_Region_(2012)

Mansini ahodoɔ a ɛwɔ Mfinimfin mantam a ɛwɔ Ghana map so.

Nnipa atitire bi a wɔfiri mfinimfin mantam mu[sesa]

Nnipa titire bi a wɔfiri mfinimfin mantam mu
# Mantam no mu nnipa Beaeɛ a wɔte
1 Nana Ato Arthur Elmina
2 George Amoh Dunkwa-Offin
3 Ishmael Yartei Agona Swedru
4 Yvonne Nelson Cape Coast
5 Jackie Appiah[1] Cape Coast
6 Menaye Donkor Agona Asafo
7 Paul Boateng Cape Coast
8 Van Vicker Cape Coast
9 Majid Michel Cape Coast
10 Michael Essien[2] Cape Coast
11 John Mensah Cape Coast
12 Lydia Forson Cape Coast
13 Kwesi Amissah-Arthur Cape Coast
14 Paa Kwesi Nduom Elmina
15 Asamoah Boateng Kormantse
16 John Evans Atta Mills Cape Coast
17 Kwabena Kwabena Gomoa Mpota

Sikasɛm ne mmeaeɛ a nkurɔfoɔ tu kwan bɛhwɛ[sesa]

Mfinimfin mantam yɛ mantam bi a nnwomasua ahodoɔ bebere wɔ, a sukuu apapa a ɛwɔ ɔman Ghana mu bebere wɔ. Mantam no sikasɛm pii no ara gyina fagudeɛ tu ne ɛpo so. Cape Coast Castle ne Elmina Castle yɛ mmeaeɛ bi sɛ yɛfa UNESCO World Heritage Sites a adi mu akotene na ɛsan so yɛ beaeɛ bi yɛde kae nkoasom. Central Region yɛ mantam bi a mmeaeɛ ahodoɔ bebere wɔ a nnipa tumi firi mmeaeɛ foforɔ a wɔwɔ ba hɔ bɛhwɛ ne park bi te sɛ Kakum National Park.[3] Amerika kane mampanini Barack Obama baa Cape Coast wɔ ne akwantuo a adi kan wɔ Ghana wɔ mfeɛ mpem mmienu ne nkron (2009).

Nnwomasua[sesa]

Aban suapɔn[sesa]

Ankorɛankorɛ suapɔn[sesa]

  • KAAF University College[4]
  • Marysons College, Cape Coast
  • Pan African Christian University College
  • Nduom School of Business and Technology

Training Colleges and Polytechnics[sesa]

  • Ola Training College, Old Elmina Road, Cape Coast
  • Presbyterian Women Training College
  • Gladmond Vocational Institute, Abura/Asebu/Kwamank
  • Methodist Voc Trg Centre, Abura/Asebu/Kwamank
  • Archbishop Porter's Polytechnic, Cape Coast
  • Fosu College of Education, Assin Fosu.
  • Komenda College of Education, Komenda.
  • Assinman Nursing and Midwifery Training College
  • Cape Coast Nursing and Midwifery Training College
  • Police Command and Staff Training College,Winneba
  • College of Community Nursing,Winneba

Ntoasoɔ sukuu[sesa]

  • Aburaman Senior High School, Abura/Asebu/Kwamank
  • Academy of Christ the King, Cape Coast
  • Adankwaman Sec/Comm, Assin Darman
  • Adisadel College
  • Aggrey Memorial Senior High School, Cape Coast
  • Apam Senior High School
  • Assin Manso Senior High School, Assin Manso
  • Assin North Sec/Tech, Assin Asempanaye
  • Assin Nsuta Senior High School, Assin Nsuta
  • Assin State College, Assin Bereku
  • Awutu-Winton Senior High School, Awutu/Efutu/Senya
  • Besease Sec/Comm, Ajumako Besease
  • Boa-Amponsem Senior High School, DUNKWA-ON-OFFIN
  • Breman Asikuma Senior High School, Asikuma/Od/Brakwa
  • Charity Comm Sch, Twifo Hemang
  • Charity International Senior High School, Gomoa Manso
  • Diaso Senior High School, Upper Denkyira
  • Dunkwa Sec/Tech, Dunkwa -On-Offin
  • Edinaman Day Senior School, Edin/Kom/Eguafo
  • Effutu Sec/Tech, Cape Coast
  • Ekumfi T.I Ahmadiyya Senior High School, Ekumfi Ekroful
  • Eguafo-Abrem Senior High School, Edin/Kom/Eguafo
  • Enyan Denkyira Senior High, Abura/Asebu/Kwamank
  • Eyan Denkyira Senior High School, Ajumako/Enyan/Esiam
  • Ghana National College
  • Gomoa Sec/Tech, Gomoa
  • Holy Child High School, Ghana
  • Insaanyya Senior High Business School, Kasoa
  • Jukwa Senior High, Twifo Hemang
  • Komenda Senior High School Edin/Kom/Eguafo
  • kumfi T. I Ahmadiiyya Senior High, Abura/Asebu/Kwamank
  • Kwanyako Senior High School, Agona Kwanyako
  • Kwegyir Aggrey Senior High School
  • Mando Day Senior High School, Ajumako/Enyan/Esiam
  • Mankessim Sec/Tech, Mankessim
  • Mfantsiman Girls' Secondary School
  • Mfantsipim School
  • MOSECO, Kasoa
  • Nsaba Presby Senior High, Agona Nsaba
  • Nyakrom Day Senior High, Agona Nyakrom
  • Nyankumase Ahenkro Senior High, Fante Nyankomase
  • Obama College, Mankessim
  • Obiri Yeboah Senior High, Assin Fosu
  • Obrakyere Sec/Tech Awutu/Efutu/Senya
  • Odoben Senior High, Asikuma/Od/Brakwa
  • Oguaa Sec/Tech, Cape Coast
  • Pank Secondary Business College, Awutu Bawjiase
  • Potsin T.I Ahm Senior High School, Gomoa Potsin
  • S.D.A Senior High School, Gomoa Manso
  • Saltpond Meth. Senior High, Saltpond
  • Sammo Senior High School, Cape Coast
  • Senya Senior High
  • St. Augustine's College (Cape Coast)
  • Swedru School of Business
  • Swedru Senior high, Agona Swedru
  • University Practice Senior High School
  • Wesley Girls' High School
  • Winneba Senior High, Winneba
  • Moree Senior High Technical School

Nnuane[sesa]

Adea a ɛma mfinimfin mantam foɔ agye din bi ne wɔn nnuane. Etsew and Fantefante yɛ wɔn aduane bi a wɔpɛ ne die pa ara. Dokono ne fufuo yɛ nnuane bi a wɔde akadeɛ bi te sɛ: forɔyɛ ne nkwan ka. Nsuo mu nam yɛ aduane bi a wɔtae di pa ara.

Amammuo nkyekyɛmu[sesa]

Mantam no amammuo yɛ ahemfo amammuo. Wɔ saa amammuo yi ase no, wɔkyɛ mantam no mu aduonu mmienu (22).[5]

Mansini Mansini ti Mpɔtam Mmarahyɛbadwani Amanyɔkuo
Abura Asebu Kwamankese Abura-Dunkwa Abura-Asebu-Kwamankese Elvis Morris Donkoh Ɔsono Amanyɔkuo

(NPP)

Agona East Nsaba Agona East Queenstar Pokua Sawyerr Kyiniiɛ Amanyɔkuo

(NDC)

Agona West Municipal Agona Swedru Agona West Cynthia Mamle Morrison NPP
Ajumako Enyan Essiam Ajumako Ajumako-Enyan-Essiam Cassiel Ato Baah Forson NDC
Asikuma Odoben Brakwa Breman Asikuma Asikuma-Odoben-Brakwa Alhassan Kobina Ghansah NDC
Assin Central Municipal Assin Foso Assin Central Kennedy Ohene Agyapong NPP
Assin North Assin Bereku Assin North James Gyakye Quayson NDC
Assin South Nsuaem Kyekyewere Assin South John Ntim Fordjuor NPP
Awutu Senya East Municipal Kasoa Awutu-Senya East Mavis Hawa Koomson NPP
Awutu Senya West Awutu Breku Awutu-Senya West Gizella Tetteh Agbotui NDC
Cape Coast Metropolitan Cape Coast Cape Coast North Kwamena Minta Nyarku NDC
Cape Coast South Kweku George Ricketts-Hagan NDC
Effutu Municipal Winneba Effutu Alexander Afenyo-Markin

(Deputy Majority Leader)

NPP
Ekumfi Apam Ekumfi Abeiku Crenstil NDC
Gomoa East Potsin Gomoa East Desmond De-graft Paitoo NDC
Gomoa Central Afransi Gomoa Central Naana Eyiah Quansah NPP
Gomoa West Esakyir Gomoa West Richard Gyan Mensah NDC
Komenda-Edina-Eguafo-Abirem Municipal Elmina Komenda-Edina-Eguafo-Abirem Samuel Atta Mills NDC
Mfantsiman Municipal Saltpond Mfantseman Ophelia Hayford NPP
Twifo Atti Morkwa Twifo Praso Twifo-Atii Morkwaa T.D. David Vondee NDC
Twifo/Heman/Lower Denkyira Hemang Hemang Lower Denkyira Bright Wireko Brobbey NPP
Upper Denkyira East Municipal Dunkwa-on-Offin Upper Denkyira East Festus Awuah Kwofie NPP
Upper Denkyira West Diaso Upper Denkyira West Daniel Ohene Darko NDC

Beaeɛ a menyaa mmoa firiiɛ[sesa]

  1. http://www.peacefmonline.com/ghana/people/moviestars/jackie_appiah/biography/
  2. http://barryhugmansfootballers.com/player/22986
  3. https://www.arcgis.com/apps/MapSeries/index.html?appid=3386911906db44db8ce72c5d925caec8
  4. "Archive copy". Archived from the original on 2015-03-26. Retrieved 2022-07-15.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)
  5. http://www.ghanadistricts.com/Home/Region/3